Susam Bitkisi

Susam bitkisi, susam dik olarak büyüyen, 30-125 santim boylanabilen, bir yıllık bir bitkidir. Gövde kısmı boylamasına oluklu ve tüylü bir yapıdadır. Ülkemizde yağ elde edilen bitkiler içerisinde önemli yeri vardır. Susamın tohumları yaklaşık %50-60 oranında yağ içerir. Aynı zamanda içeriğinde %25 protein barındırmaktadır. Susam bitkisinin besleyici değeri yüksek, lezzet bakımından çok tüketilen bitkiler arasındadır.

Sıcağı oldukça seven, ılıman iklim şartlarında yetiştirilen susam bitkisi gelişimini yaklaşık 4 ayda tamamlar. Dört aylık bu süre içinde sıcaklığın 20 dereceyi düşmemesi gerekir. Tohumlarının çimlenmesi esnasında ise sıcaklığın 20 derece ve daha üstü olması gerekir. Susam bitkisi toprak bakımından çok seçici olmayan bir bitkidir. Neredeyse tüm toprak şartlarında üretimi gerçekleştirilebilse de susam bitkisi için en iyi toprak tercihi kumlu-killi topraktır.

Susam kısa sürede yetiştirilebildiği için neredeyse her kültür bitkisi ile aynı anda yetiştirilebilir. Mısır, pamuk ve yerfıstığı gibi ürünler ile aynı anda yetişebilen bir bitki türüdür. Susam bitkisinin çimlenme gücü yüksek olsa da küçük tohumlara sahip olduğunda çıkış gücü zayıf bir bitkidir. Bu nedenle susam yetiştirilecek toprağın önceden susam için hazırlanması gerekir. Toprak sonbahar ve kış aylarında sürülerek, ilkbaharda ekime başlanmalıdır.

Çimlenme kabiliyeti yüksek, ancak çıkış gücü zayıf olan susam bitkisinin ekimi tavlı toprağa yapılmalıdır. Susam için dekara atılacak tohum miktarı da oldukça önemlidir. Bu nedenle çok iyi ayarlanması gerekir. Serpme yöntemi ile yapılacaksa dekar başına ortalama 1000 gr, sıraya yani mibzerle ekim yapılacaksa ortalama 600 gr tohum serpilmesi yeterlidir. Susam bitkisinin ekimi mibzerle ya da serpme yöntemi ile yapılır. En iyi sonuç genellikle mibzerle ekim yönteminden alınır.

Susam bitkisi ekildikten sonra çok suya ihtiyaç duyan bir bitki değildir. Fakat yetiştirilme süresinde belli aralıklar ile sulanması gerekir. Bu şekilde verim daha fazla artacaktır. Susam bitkisinde ilk gelişme oldukça yavaş olur, çiçeklenme başladığında büyüme de hızlanır. Susam bitkisinin boyu 15 santime ulaşana kadar ekili olan alana girilmemesi gerekir. 15 santime ulaştıktan sonra ise tarlanın otlanma durumuna göre elle ya da traktör yardımı ile çapa yapılmalıdır. Susamın ilk çiçeklenmesi 45-50 gün içerisinde gerçekleşir.

Bitkinin yaprak ve kapsül kısmı sararmaya başlayınca ve yaprakları kısmen döküldükten, tohum renklerinin beyaz taneleri sarı ya da kahverengi olduktan sonra bitki sökülme işlemine ulaşmış demektir. Susam bitkisi elle söküldüğünde gelişim süreci bir süre daha devam edebileceğinden dolayı 15-25 arası bitki bir araya getirilerek demetlenip, bağlanmalı, kök kısımları dışarı bakacak şekilde temiz bir yerde baskılanmaldıır. Baskı işleminden sonra 10 demet bir araya getirilerek tepesinden ip yardımı ile bağlanmalıdır. Ardından tohumlar makinelerle savrularak temizlenip, çuvallara doldurulur.